گزنه

گزنه‏

گزنه گياهى است علفى، چند ساله و داراى ساقه‏هاى راست به ارتفاع 50 تا 100 سانتى‏متر، بيشتر در اماكن مخروبه، باغها و نقاط مرطوب خارج شهر، نواحى سايه‏دار و جاهايى كه چهار پايان در آنجا به سر مى‏ برند، به حالت خودرو مى‏ رويد.

از ريشه ‏هاى خزنده آن، پاجوش هايى در كليه جهات خارج مى‏ شود كه خود باعث آن مى‏ گردد كه گياه به ‏صورت پايه‏ هاى متعدد درآمده، محل رويش خود را بكلى فراگيرد.

لمس كردن گزنه باعث سوزش مى ‏شود. قسمت مورد استفاده گزنه، برگهاى تازه، ريشه و شيره حاصل از آن است. دانه آن كم و بيش به مصارف درمانى مى ‏رسد. گزنه نافع بيمارى قند، امراض كليه و نزله است.

گزنه در نواحى مرطوب غالب نقاط ايران، مخصوصا مناطق شمالى به حد فراوان مى‏ رويد.

ساقه و برگ گزنه را اگر بكوبند و آن را بگيرند شيره‏اى از آن به دست مى‏ آيد كه خون را بند مى آورد. وقتى كه كسى خون دماغ مى ‏شود و خون او بند نمى ‏آيد، قطعه كوچك پنبه را در شيره گزنه تر و مرطوب كنند و آن را در سوراخ بينى بگذارند خون بند مى‏ آيد.

گزنه ادرارآور است چون نيترات دو پتاس كه در آن هست خروج ادرار را تقويت مى‏ كند. سى تا چهل گرم را در يك ليتر آب ده دقيقه جوشانده مدت 48 ساعت ميل كنند.

دم‏كرده برگ گزنه سفيد در نارسائى كبد فوق العاده مؤثر است.

براى معالجه زخم معده، عفونت، زخم روده. و سنگ كليه صفرا مقدار سى الى چهل گرم برگ تازه گزنه را در يك ليتر آب جوشانده در مدت 48 ساعت بين غذا مصرف‏ شود.

گياهى است كه بيشتر در كنار رودخانه‏ ها و نهرها مى‏ رويد. و ارتفاعش حدود چهل سانتى‏متر مى ‏رسد، برگ هايش بيضى و دندانه‏ دار و تيغهاى ريز مانند مو دارد. هرگاه به برگ آن دست بزنند تيغ هاى آن به پوست بدن فرو مى ‏رود و ماده‏اى هم از آن مترشح مى‏ شود. كه باعث درد و سوزش مى‏ گردد، اما پس از آنكه برگهايش پلاسيده و خشك شود. گزندگى آن از ميان مى‏رود و چهارپايان هم آن را مى‏ خورند. كردها دم‏كرده و جوشانده آن را براى كمردرد و درد مفاصل به مصرف مى ‏رسانند. و از برگهاى سبز آن براى تسكين درد استفاده مى‏كنند.