شناخت ظروف

امروزه انواع ظروف سرطانزا ، جای ظروف سنگی پرخاصیت را گرفته است . ظروف تفلون ، ظروف آلومینیمی و ظروف شیشه ای ، ظروف لعابی و ظروف سرامیکی . این ظروف غیر سنگی علاوه بر آن که باعث انواع سرطان ها می شوند و به مرور قسمتی از بدنه ی این ظروف وارد غذا و بدن ما شده ، تاثیر بسیار بدی هم بر مواد غذایی که در آن طبخ می شوند می گذارد . این ظروف ، بافت و ساختار غذا را تغییر می دهد. ( یکی از دلایل این تغییر، سرعت بالای داغ شدن این ظروف است. بافت و عناصر معدنی ماده ی غذایی نمیتوانند خود را با این سرعت بالا هماهنگ کنند. در نتیجه ساختار غذا که قرار است برای بدن فایده داشته باشد، به مرور تبدیل به سم و سرطان می شود ) . به نحوی که متوجه می کنید غذاهایی که در این ظروف پخته شده، به هیچ عنوان طعم و مزه ی غذاهای قدیم و مادربزرگ پز را که در دیزی سنگی و ظرف سنگی طبخ می شد، ندارد . با ما همراه باشید تا با خواص دیگ سنگی آشنا شویم .

  موارد زیر، بر اساس نظریه سایت رسمی سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) که یکی از معتبرترین مراجع برای مواد دارویی و غذایی است می باشد .

خواص دیگ سنگی برای سلامتی بدن

دیزی های سنگی سالم ترین ظروف ارگانیک از دیدگاه طب سنتی هستند. انسان از خاک است اگر ظرف از سنگ باشد سنخیت دارد و آرامش دهنده است لذا بهترین ظرف غذا ظروف سنگی است. اما زودپزها و ظروف تفلن همچنین ظروف آلومینیومی بیماری زا و گاها سرطان آور است .

دکتر پروانه کاظمی، مشاور تغذیه با بیان اینکه ظرف‌های سنگی سبب می‌شوند آب غذا کم نشود، گفت :

آزاد شدن املاح مفید موجود در این قابلمه‌های سنگی، به مرور زمان و بتدریج سبب تأمین مواد مورد نیاز بدن و خوش طعم شدن فوق‌العاده غذا می‌شود.

ظروف الومینیومی سبب بروز آلزایمر و پوکی استخوان می‌شوند و عامل ایجاد زخم معده، کولیت، خشکی دهان، یبوست و تغییر رنگ زبان می‌شوند. در مقابل این ظرف‌های مضر، استفاده از ظرف‌های سنگی سبب آزاد شدن آهن و مواد معدنی در بدن می‌شود که برای خون سازی، شادی و نشاط در بدن مورد نیاز است.

ظروف سنگی به خاطر خاصیت مغناطیسی که دارند، سبب تأمین آهن مورد نیاز بدن می‌شوند.

ظروف سنگی غنی از آهن و منیزیم هستند و برای بدن بسیار مفید اند. این سنگ قابلیت مطلوبی در انتقال و مقاومت در برابر حرارت داشته و ظرف‌های ساخته شده و سنگ هایی که با آن دیگ ساخته می شود، کاملاً طبیعی بوده و قابلیت تراش و چکش خوری فراوانی دارد.

هیچ‌گونه پوشش شیمیایی و غیر طبیعی داخل آن وجود ندارد تا از بیمار شدن و سرطان و… بیمناک باشیم.

جالب است که درون هرکاره معمولا خط و خش هم نمی‌افتد.

خواص ظرف سنگی برای صرفه جویی در سوخت :

غذا در دیگ و دیگچه سنگی با کمترین حرارت به بهترین نحو پخته می شود. غذا در دیگ سنگی با کمترین شعله گاز پخته می شود تا علاوه بر حفظ بافت موادغذایی و سالم بودن، در مصرف انرژی نیز صرفه جویی شود.

خواص ظروف سنگی برای آشپزی :

طعم و مزه غذای پخته شده در ظروف سنگی قابل مقایسه با سایر ظروف نیست و غذای طبخ شده در این ظروف بسیار خوش مزه و خوش طعم است. این به دلیل ماهیت سنگی بودن ظرف است.

از دیگر نکات قابل توجه دیزی سنگی، تمیز ماندن اطراف آن از چربی و باقیمانده غذاست.

خانم‌های خانه‌ دار حتما پس از مدتی استفاده از ظروف تفلون یا چدن و بخصوص آلومینیوم، از تجمع و چسبندگی روغن یا سایر مواد در سطح بیرونی قابلمه‌ها و تمیز نشدن و ماندگاری آن گلایه دارند، اما دیگ سنگی به علت جنس سنگی آن جلوی این کار را می‌گیرد.

خاصیت ضد چسبندگی آن تا پایان عمر دیگ، با او خواهد بود. جالب است که درون دیگ سنگی هیچ‌گاه خط و خش هم نمی‌افتد.

خواص هرکاره سنگی برای سرعت پخت :

ظروف سنگی و دیزی سنگی مانند دیگ زود پز و البته بدون خطرات و بدون ضررهای آن در کوتاه مدتی غذا را می پزند. هر نوع گوشتی داخل این دیزی سنگی ها با حرارت ملایم دو ساعت به خوبی می پزد.

یکی از خواص دیگ سنگی حفظ خواص ماده غذایی درون آن است. ظروف سنگی بسیار مناسب است و غذا حدود دو تا دو ساعت و نیم كه واقعاً زمان كمی است، با حرارت ملایم پخته می‌شود. در حقیقت راز و رمز طعم خوشمزه ی غذاهای قدیم و خورشت ها، آرام پخته شدن آن ها در ظروف مناسب بود. که خواص بسیار زیادی برای بدن داشت و مهم‌تر از آن، غذا در آن‌ها بسیار خوشمزه می‌شد.

این دیگ‌ها غذا را در هیچ شرایطی نمی‌سوزاند .

 

خواص دیگ های سنگی برای نسوختن غذا :

بخاطر نیاز به حرارت کم و همچنین سنگی بودن و در نتیجه داغ نشدن زیاد ، غذا اصلا نمی سوزد .

خواص ظرف سنگی برای صرفه جویی در مواد شوینده :

دیگ های سنگی و کلا ظروف سنگی بسیار راحت شسته می شوند. حتی در بعضی غذاها که در آن طبخ می شود، بدون مواد شوینده و با آب ولرم و سرد به راحتی قابل شست و شو می باشند .

خواص ظروف سنگی در نگاه امام رضا علیه السلام :

اباصلت هروی نقل می کند هنگامی که امام رضا علیه السلام به سناباد وارد شدند به کناره‌ی کوهی نزديك سناباد که از سنگش دیگ و دیگچه‌‌های سنگی درست می‌کنند رسیدیم، امام به تخته سنگی از كوه تکیه دادند و رو به آسمان فرمودند: خداوندا! مردم را از همین کوه سود برسان و غذاهايي را كه مردم دردیگ ها و ظرف‌های سنگی این کوه می‌پزند برکت عطا فرما” سپس دستور دادند دیگچه‌ هایی از همان سنگ برایشان بیاورند و فرمود: ” غذای مرا در هیچ ظرفی طبخ نکنید مگر در همین ظرف‌های سنگی ، دیزی های سنگی و دیزی های سنتی .

انتخاب درست ظروف غذا :

برخی از ظروف با آزاد كردن تركيبات مختلفی كه در جنس، لعاب و رنگ يا آنها به كار گرفته شده است، موجب ايجاد تاثيرات سوئی بر بدن می شوند. که این خود مضر است.

شايد در مرحله اول، كیفیت و طعم غذا مورد توجه مصرف کننده قرار گیرد ولی بايد به خاطر داشته باشید که كیفيت ظرفی كه در آن غذا می خوريد نيز به اندازه كيفیت مواد غذایی مورد مصرف، مهم می باشد.

به همين خاطر كارشناسان از ديدگاه علمی، در مورد استفاده از ظروف با جنس‌های متفاوت، نظر و گاه حتی درباره كاربرد بعضی از آنها، به شهروندان هشدار می دهند.

ظروف سفالی و لعابی :

ظروف سفالی بدون لعاب برای نگهداری يا پخت غذا مورد استفاده قرار نمی گيرند ، چون دارای اختلال زيادی هستند كه باعث نفوذ و باقی ماندن غذا در آنها می شود .

اگر پايه رنگ‌هایی كه جهت اين ظروف به كار می رود ، سرشار از فلزات سنگين مثل سرب باشد ، استفاده از آنها برای سلامتی مضر می باشد و باعث كند ذهنی ، افسردگی و بعضی مسموميت های دراز مدت ديگر می شود. 

ظروف سراميكی :

هم نوعی از ظروف سفالی می باشند كه اگر از لعاب مناسبی برای آنها استفاده شده باشد ، هيچ مشكلي برای پخت و پز ندارند .

ظروف مسی :

ظروف مسی از بهترين انواع ظروف پخت غذا محسوب می شوند ، البته در صورتی كه قلع اندود شده باشند .

اگر ظروف مسی به شكل مناسبی قلع‌ اندود نشده باشند و يا از مواد حاوی سرب برای قلع اندود شدنشان ، استفاده شده باشد، اين عنصر می تواند پس از وارد شدن به غذا، در دراز مدت سبب ايجاد مسموميت شود.

در صورتی كه ظروف مسی، قلع اندود نشده باشد، ورود مس به غذا در دراز مدت، باعث تاثير نامطلوبي بر احشاء و اندام داخلي بدن شده و ذخيره شدن آن در كبد به مرور به از كار افتادن اين عضو، كمك مي‌كند. به همين دليل آن را با فلزي ديگر مثل قلع می پوشانند. بنابراين بايد در هنگام شستشو احتياط كرد كه اين لايه از بين نرود يا خش بر ندارد.

از سوي ديگر مواد اسيدی يا غذاهای ترش، باعث از بين رفتن لايه رويی ظروف مسی مي‌شود پس هر چند وقت يكبار، بايد اين ظروف، قلع‌اندود شوند.

ظروف ملامین :

اگر فرآيند توليد اين ظروف ، علمی ‌و اصولی باشد، مشكلی براي سلامتی افراد به وجود نمي‌آورد. لعابي كه روي ملامين پوشانده شده براي محافظت است و بسيار نازك می باشد. بنابراين بايد مانع از بين رفتن آن شد تا ميكروب وارد ظرف ملامین نشود.

استفاده از ملامين‌های ترك دار و كهنه به دليل نفوذ ميكروب توصيه نمی شود. اگر اين ظروف، سالم باشد و لعاب آنها هم از بين نرفته باشد، غذاهای ترش و اسيدی هم نمی توانند تاثيری بر آن داشته باشند.

ظروف بلوری ، ظروف پیرکس و شيشه‌اي :

ظروف بلوري، پيركس و شيشه‌ای جزء ظروف مناسب براي پخت غذا هستند، چون مواد اسيدي يا بازی، روی آنها تاثيری نمی گذارد و در اثر حرارت نيز ترکیبی وارد غذا نمی شود.

بعضی از افراد این ظروف را روی حرارت بالا و شعله مستقیم اجاق گاز می گذارند، ولی باید این را دانست که این روش کاملا اشتباه است.

پیرکس حرارت را به خوبی ولی به طور غیر یکنواخت منتقل می‌کند، بنابراین باید دقت کرد که ظروف پیرکس با المنت‌های برقی و حرارت بسیار زیاد به صورت مستقیم تماس نداشته باشند، بلکه در مایکروویو یا اجاق گاز به طوری غیر مستقیم حرارت ببینند.

ظروف استیل :

ظروف استیل از تركيب آهن و سایر فلزات ساخته شده‌اند و در هنگام پخت، ترکیبی وارد ماده غذايي نمي‌كنند اما بايد توجه داشت كه از نگهداري غذاهای اسيدی و نمكی برای مدت طولانی در ظروف استيل، جدا خودداری شود.

بزرگترین مشکلی که این ظروف استیل دارند، این است که غذا به آنها می چسبد و در صورت سرخ کردن غذا، ظرف می‌سوزد.

پس بهترین توصیه این است که از ظروف استیل برای طبخ غذا به شکل آبدار (مثل سوپ و آش) استفاده کنید.

ظروف پلاستیکی :

سرو غذا در ظروف پلاستيكي و يكبار مصرف از نظر بهداشتی باعث بروز مشكلاتی خواهد شد.

اين روزها استفاده از ظروف يكبار مصرف، متداول شده است.

حتی بعضی خانواده‌ها برای پخش غذاهای نذری يا بعضی میهمانی های خود از اين ظروف استفاده می كنند بايد توجه داشت كه استفاده از ظروف يكبار مصرف شفاف و بی رنگ، برای نوشيدنی های داغ مثل قهوه و چای، كاملاً نامناسب است زیرا حرارت بالا، باعث آزاد شدن بعضی تركيبات شيميايی و مواد آلی موجود در ديواره آنها می شود.