گل ختمى گياهى است از تيره پنيرك يكساله و خودرو و نوع زينتى آن را در باغها پرورش مى دهند. اما نوع غير زينتى آن مورد نظر بوده و گل و ميوه و ريشه آن مصرف داروئى دارد.
طبيعت آن معتدل گياهى است مليّن و جوشانده ميوه آن با گلبرگ هاى آن را همراه با منضج ها مى خورند. (منضج به داروى مليّنى گفته مىشود كه قبل از خوردن مسهل قوى خورده مىشود).
(براى لينت مزاج در دردهاى مفصلى گل آن را كوبيده و با پيه مرغابى مخلوط كرده و در محل درد مى گذارند. از جوشيده تخم اين گياه پس از صاف كردن آب لعابدارى حاصل مى شود. كه جهت تسكين سرفههاى گرممزاج نافع است و اگر ده تا دوازده گرم از
گل ختمی نباتى است كه چون گياه «اشنان» از آن دستشوى سازند. و به پارسى بدان «خيرى» و «خيرو» گويند. برگ هاى آن دايرهاى و ريز است و ساقه آن تا يك گز ارتفاع دارد. و لعاب آن لزج و شكوفهاش سرخ و شبيه به گل سرخ است.
يكى از انواع اين گياه خطمى برى است از خانواده پنيرك چند ساله و علفى كه به طور معمول دو ساله و در برخى مناطق يك ساله است. چرا كه اين گياه اغلب دچار نوعى آفت (زنگ) مى شود. بلندى آن در حدود دو متر و ساقهاش قوى و زبر و خشن است. همه اعضاى گياه پوشيده از كرك زبر بوده و برگ هاى آن پهن و قلبى شكل و دندانه دار است. گلهايش درشت و منفرد با رنگهايى بسيار متنوع (مانند قرمز، سفيد، ارغوانى و حتى زرد) است. كه در اواخر تابستان سال دوم ظاهر مى شوند. اين گياه به ظاهر بومى مناطق شرقى مديترانه است و در نواحى مختلف آسيا و اروپا كاشته مى شود و در برخى نواحى نيز به طور خودرو مى رويد. خطمى در شمال ايران و جاهاى خشك بين عمارلو و اسپيلى ديده مىشود.
دانه ختمى را بجوشانند و پس از صاف كردن به افرادى كه پيچش شكم و يا قولنج دارند بدهند بسيار مفيد است. ضمنا در معالجه زخمهاى امعاء نيز از لعاب دانه اين گياه استفاده مى كنند.
در بسيارى از اين ورمها مانند كوركها- ورم پستان- ورم مقعد- باد سرخ و غيره مقدارى گل ختمی. را با آرد جو و واسفرزه پودر كرده با شير گاو بصورت لواشك درآورده بالاى زخم مى گذارند. يا زخم را تحليل مى برد و يا دهان آن را باز كرده و چرك آن را بيرون مى كند.
افرادى كه دستهايشان شقاق مىشود مىتوانند ختمى را بجوشانند و با صمغ عربى مخلوط كرده. با آب لعابدار حاصل عضو شقاق شده را روزى چند بار شستشو دهند. دخترهائى كه بالاى موهايشان شاخه شاخه مى شود. چنانچه روزى دو سه بار لعاب تخم ختمى به موهاى خود ضماد نمايند اين حالت كه به اصطلاح مو خوره گويند برطرف مى شود.
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.