ترنجبين
تعريف:
ترنجبين را به فارسى: ترنگبين مىگويند. ترنجبين معرب آن است.
ترنجبين را به عربى: عسل الحاج، به يونانى: سنى رون. به هندى: شكر جواسا. به انگليسى: مينا آذرى دزرت و اهل سودان آن را طنياط و به سنسكريت: يواس شركرا و به لاتينى:frayinus ornus مىنامند.
ترنجبين از مَنّها است. درخت آن را خار بز و خارشتر مى گويند. در عربى حاج يا الگول و در سنسكريت درالابها مى نامند. اين گياه در مناطق صحرايى مصر و شام، ايران، هند و ميسوپوتاتيا حاصل مىشود.
اطباى مسلمين آن را فاراقيون اثاريون مثل يونانيها نوشتهاند. اثر درخت آن ملين، مدر و خارج كننده بلغم است.
ترنجبين يك نوع رطوبت است كه شيرين مى باشد و بر درخت خار شتر پديد مى آيد. درخت خار شتر در منطقه خراسان و شام زياد روييده مى شود.
ترنجبين به فتح تاى فوقانى و راى مهمله و سكون نون و فتح جيم و كسر باى موحد و سكون ياى تحتانى و نون معرب ترنگبين فارسى است و معنى آن عسل تر و به عربى عسل الحاج و به يونانى سخارون گويند.
به هندى شكر جواسا در انگليسى ميناآذرى دزرت و به لغت اهل سودان طنياط گويند و آن شبنمى است كه از آسمان بر درخت خارشتر در ملك شام و خراسان و ما وراء النهر و گرجستان و همدان و نواحى آن مى نشيند و منعقد مى شود، مانند ريزه هاى نبات، مزه آن شيرين و جالى و بهترين آن سفيد تازه پاكيزه غير مخلوط با برگ و خار آن است كه از خراسان مى آورند و بهترين آن سمرقندى تازه سفيد با اوصاف مذكور است.
مزاج آن گرم و تر در اول و معتدل در حرارت و رطوبت است.
ترشحات و شيرابه هاى برگ و ساقههاى گياه خارشتر كه از لحاظ شيميايى نوعى از مَنّ مىباشد در تركيب ترنجبين ساكارز و ملزيتوز موجود است و آن در تداوى به عنوان ملين استعمال مى شود.
1- براى سرفه در خون آمدن با سرفه بلغم را از ريه خارج مى كند.
2- سل، دق، تب محرقه و سرفه خشك را مفيد است.
3- براى صاحبان مزاج گرم مقوى باه است.
4- در زكام، نزله و سرفه مفيد است، سينه را از بلغم صاف مى كند و قبض معده (امساك) را دور مى كند.
5- مقوى باه و اعصاب است.
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.