نسخه درمانی امام علی علیه السلام برای عمار یاسر
مستدرك الوسائل عن عمّار بنِ ياسرٍ : بَينا أنا أمشِي بأرضِ الكوفةِ إذ رأيتُ أميرَ المؤمنينَ عليّاً عليه السلام جالِساً و عِندَهُ جَماعَةٌ مِنَ الناسِ و هُو يَصِفُ لِكُلِّ إنسـانٍ ما يَصلَحُ لَهُ ، فقلتُ : يا أميرَ المؤمنينَ ، أ يُوجَدُ عندَكَ دواءُ الذُّنوبِ ؟! فقالَ : نَعَم ، اِجلِسْ ، فَجَثَوتُ على رُكْبَتَيّ حتّى تَفَرَّقَ عَنهُ الناسُ ثُمّ أقبَلَ عَلَيَّ فقالَ : خُذْ دواءً أقولُ لكَ . قالَ : قلتُ : قُلْ يا أميرَ المؤمنينَ ، قالَ : علَيكَ بِوَرَقِ الفَقرِ ، و عُروقِ الصَّبرِ ، و هَلِيلَجِ الكِتمانِ ، و بَليلجِ الرِّضا ، و غارِيقونِ الفكرِ ، و سُقْمُونِيا الأحزانِ ، و اشرَبْهُ بماءِ الأجفانِ ، و أغلِهِ في طِنْجِيرِ القَلَقِ ، و دَعهُ تحتَ نِيرانِ الفَرَقِ ، ثُمّ صَفِّهِ بمُنخُلِ الأرَقِ، و اشرَبْهُ عَلَى الحَرَقِ، فذاكَ دَواكَ و شِفاكَ يا عَليلُ .[مستدرك الوسائل : 12/171/13803 .]
مستدرك الوسائل ـ به نقل از عمار بن ياسر ـ : در شهر كوفه قدم مى زدم كه ديدم امير المؤمنين على عليه السلام نشسته و عدّه اى از مردم گردش را گرفته اند و آن حضرت براى اصلاح هر فردى به فراخور حالش نسخه اى تجويز مى كند . من عرض كردم : اى امير المؤمنين! آيا براى گناهان هم دارويى دارى؟! فرمود : آرى ، بنشين . من دو زانو نشستم، تا مردم پراكنده شدند ؛ پس حضرت رو به من كرد و فرمود : دارويى را كه برايت مى گويم فراهم كن . عرض كردم : بفرما، اى امير المؤمنين ! فرمود : برگ فقر ، ريشه صبر ، هليله(1) كتمان ، بليله(2) رضا ، غاريقون(3) انديشه و سقمونياى(4) اندوه را با آب پلكها[ى چشم خود] مخلوط كن و در ديگ نگرانى و بى قرارى بجوشان و زير آتش ترس قرارش ده ؛ سپس آن را از صافى بي خوابى بگذران و در حالى كه [از آتش عشق و فراق] مى سوزى بنوش . اين است دارو و درمان تو ، اى دردمند !
حدیث حکایت از این دارد که حضرت مشغول طبابت بوده اند ودرمانگری می کرده اند ! برسد بگوش انهایی که میگویند که طب اسلامی نداریم و نمی شود با این روایت ها مردم را درمان کرد.
(1) میوه هلیله ۳۲ تا ۴۵ درصد تانن (Tannin) و ۱۸ نوع آمینو اسید دارد و منبع آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند الاجیک اسید، گالیک اسید، چبولیک اسید، فلاونول گلیکوزید، سلنیوم، ویتامین C و وبتامین E است.
(2) خاصیت این گیاه، هم زداینده و نرم کننده است و هم قابض است.اندام‌های غذایی این گیاه، معده را دباغی و جمع می‌کند، سستی و رطوبت معده را از بین می‌برد، هیچ دارویی در دباغی معده به بلیله نمی‌رسد و فواید بسیار دارد.
(3) غاریقون نوعی قارچ است که بر روی تنه یا درون بعضی درختان کهنه و سال‌خورده و پوسیده مانند درخت بلوط و انجیر می‌روید. در طب برای معالجۀ امراض معده، کبد، سپرز، قولنج، و دفع سم به کار می‌رود.
(4) خواص عمومی سقمونیا: پاک کننده و باز کننده و حل کننده و مسهل صفرا و جذب کننده اخلاط از نسوج عمیق و مقوی هر مسهل و بسیار سریع العمل و مدر اضافات بدن و قاتل جنین و خارج ساختن آن و پادزهر گزیدگی حشرات به صورت شربت و ضماد آن مصرف طبی دارد در ترکیب با ادویه مناسب و رعایت دستورات آن برای خارج ساختن کرم معده و امراض سوداوی و خارج کردن مواد بلغمی و تقویت معده نافع است میزان شربت های مصرفی آن از نیم دانگ تا دو دانگ است واضافه بر آن برای دل و معده و کبد و امعاء مضر و ایجاد تشنگی و گرفتگی و غم و اشتها را می سوزاند
مجله طب اسلامی
