پزشک و محقق آلمانی تاکید دارد: حجامت پدیده‌ای است که در خود تنظیمی کردن عملکرد بدن انسان دخالت دارد، امری که هرگز با روش‌های دیگر نمی‌توان آن را جایگزین کرد.به گزارش مشرق، “حجامت” یک رفتار درمانی است که از وحی نشات گرفته و در مرتبه عالی عروج رسول گرامی اسلام (ص) در شب معراج به ایشان بر انجام آن تاکید شده است بنابراین رفتار درمانی حجامت یک امر آمیخته با مبانی وحی و همراه با معنویت است که با سرشت انسان سازگار بوده و اجرای آن در بر گیرنده سلامت جسم و روح انسان است.
یوهان آبل (JOHANN ABELE ) پزشک و محقق آلمانی نیز در کتاب خود با عنوان “حجامت شیوه درمان آزمون شده” که در سال ۱۹۹۷ چاپ شده، در مورد حجامت می‌گوید: “اعتقاد راسخ دارم که نه‌تنها امروز بلکه برای همیشه، امر حجامت را در درمان بیماری‌ها نباید نادیده گرفت؛ حجامت پدیده‌ای است که در خود تنظیمی کردن عملکرد بدن انسان دخالت دارد، امری که هرگز با روش‌های دیگر نمی‌توان آن را جایگزین کرد. مطالعات ما نشان می‌دهد که در آلمان می‌توان ۷۵ درصد بیماری‌ها را با شیوه‌های درمان طبیعی از جمله حجامت درمان کرد.”
در ادامه توضیحاتی را درباره مکانیسم تاثیر حجامت بر بدن می‌خوانید:
*حجامت با ایجاد یک التهاب موضعی باعث تحریک سیستم ایمنی بدن و تکثیر سلول‌های دفاعی بدن می‌شود.
*حجامت سیستم انعقادی و ضد انعقادی بدن را تنظیم میکند.
*حجامت بر تیموس که از مهمترین مراکز آموزش سلول‌های دفاعی است تاثیر مستقیم دارد.
*حجامت ترافیک لنفاوی را با ایجاد فشار منفی کنترل کرده و باعث افزایش لنف در این سیستم می‌شود.
*حجامت با کاهش غلظت خون تراکم سلولی را در مویرگ‌ها کاهش داده، اکسیژن‌رسانی را بهبود بخشیده و بار قلب و ریه را تعدیل میکند.
*حجامت با تصویه خون، مواد زائد، مضر و مسموم را از خون خارج میکند.
*حجامت غدد غیرفعال یا کند بدن را فعال و از طرف دیگر فعالیت غدد پرکار بدن را کاهش می‌دهد؛ به عبارت دیگر باعث تعدیل فعالیت غدد داخلی بدن می‌شود. (دکتر یوهان آبله محقق آلمانی نیز روی این مکانیزم تاکید فراوان دارد.)
*حجامت با تحریک سلول‌های موجود در جدار مویرگ‌ها، باعث ترشح فاکتورهای دفاعی بدن از این سلول‌ها می‌شود.
مبحث تحریک جدار مویرگ و نقش آن در ایمنی بدن در بزرگ‌ترین مراکز علمی به تحقیقاتی در حال بررسی است و شاید این مسئله مهمترین مکانیسم شناخته شده حجامت در بدن باشد.
*حجامت با کاهش فاکتورهای موثر در سکته‌های مغزی و قلبی نقش پیشگیری از این بیماری‌ها را دارد. (خصوصاً با کاهش میزان آهن خون، چرا که آهن اضافی خون از جمله مهمترین پارامترهای موثر در سکته مغزی و قلبی است.)
*حجامت با اثرگذاری بر روی عوامل ایجاد حساسیت نظیر هیستامین باعث بهبود نسبی آلرژی می‌شود.
*حجامت با ایجاد التهاب و احتقان موضعی، سیستم‌های درونی پاکسازی خون را که برای جذب خون و رفع التهاب در پوست موجود می‌باشد، به فعالیت واداشته و موجب رفع انسدادهای مکانیکی عروق می‌شود.
*حجامت باعث افزایش ترشح سروتونین مغز می‌شود. (کاهش سروتونین در بروز افسردگی، اختلالات عصبی و رفتاری نقش محوری دارد.)
*حجامت در بازسازی استیل کولین (میانجی اصلی سیستم ارتباطی مغز و اعصاب) نقش پایه‌ای دارد.
مکانیسم حجامت از دیدگاه طب رایج:
۱. تنظیم سیستم ایمنی بدن انسان بوسیله حجامت عام
۲. تنظیم سیستم ایمنی محیطی بوسیله حجامت عام
۳. تنظیم ترشح غدد درون‌ریز و برون‌ریز
۴. تاثیر حجامت بر سیستم سمپاتیک و پاراسمپاتیک
۵. تاثیر حجامت بر درناژ لنف
۶. تاثیر حجامت بر دفع سموم و رفع انسدادهای موضعی و محیطی
۷. تاثیر حجامت بر افزایش ترشح اندروفین.
مکانیسم حجامت از دیدگاه طب سنتی:
۱. دفع فضولات خون (کاهش تری گلیسرید، غلظت خون، قند خون، داسید اوریک، فشار خون بالا)
۲. دفع سموم و عفونت بدن (نیش زدگی، سرخجه، سرخک، آبله مرغان، زونا، مسمومیت شیمیائی، آکنه، کهیر)
۳. تنظیم اخلاط چهارگانه بدن
۴. رفع انسدادهای عروقی (کمک به درمان تصلب شرائین، گرفتگی عروق کرونر، سردرد عصبی، میگرن، سیاتیک)منبع: تسنیم
بهترين زمان برای انجام حجامت
از نظر ماه قمری بهترین زمان، محدوده زمانی روزهای هفدهم تا بیست و هفتم هر ماه است، همچنین حجامت در اواخر اسفند ماه نيز توصيه شده است. از بهترین روزهای مهم ديگر جهت انجام حجامت، هفتم و چهاردهم ماه حزیران رومی است. ماه حزيران ماه نهم از ماه های رومی است که پس از ماه ایار است. در میان ماه های رومی چهار ماه را سی روز محاسبه می کنند که یکی از این چهار ماه حزیران می باشد. بهترین زمان برای حجامت براساس روایات اهل بیت عصمت و طهارت(ع) همین ماه رومی حزیران است. بهترین زمان حجامت از نظر فصل، فصل بهار و بعد پاییز است.
در خصوص توصيه هاي قبل از حجامت تاکید می شود که در مراكز معتبر حجامت انجام شود، معده نباید خالی باشد، همچنین انجام حجامت بلافاصله پس از صرف غذای پر حجم توصیه نمی شود. بدن خسته نباشد، از فعالیت زیاد و ورزش سنگین، استحمام طولانی، استخر و سونا و جماع بپرهیزد، مایعات بدن در حد مناسب باشد، قبل از حجامت یک عدد انار میل نمایید، از حجامت در صبح زود و بخصوص قبل از صبحانه جدا پرهیز نمایید، در صورتیکه در محل حجامت دارای پوست پر مویی هستید، ازاله نمودن موهای بدن در موضع حجامت توصیه می گردد.
برای تسريع در از بین بردن جاي زخمها، کمی به آن عسل چند گياهي زنبوري بمالید. تا ۱۲ ساعت بعد از حجامت از مصرف لبنیات مانند شیر، خامه، کره، پنیر، بستنی، ماست، دوغ، کشک و نیز غذاهای ترش مزه خودداری نمایید. مصرف عسل و انار شیرین بلافاصله بعد از حجامت توصیه می شود. صبح روز بعد از حجامت، محل حجامت را با آب خالی و بدون ماساژ و شامپو بشویید.
تفاوت حجامت با خون دادن
بی شک اهداء خون امری خداپسندانه، انسانی و ایثارگرانه بشمار می رود، چرا که با اهدای آن جان انسان های نیازمند به خون را نجات داده ایم. اما قیاس بین حجامت به عنوان یک روش درمانی و پیشگیری و اهداء خون قیاسی منطقی به نظر نمی رسد زیرا در حجامت ابتدا با بادکش، روی جریان خون تغییراتی را ایجاد می کنند و سپس خراش های ظریف پوستی که زده می شود فرایندهایی را در بدن تحریک می کند و مدل خون گیری آن نیز سطحی می باشد ولی در خون دادن استرسی وجود دارد و بوسیله یک سوزن، خون در گردش مورد نیاز بدن را خارج می کند. از لحاظ حجم، خون خارج شده در حجامت حداکثر 80 سی سی ولی در خون دادن حدود 500 سی سی خون خارج می شود.
حجامت باعث کم خونی و هیچ عارضه ای نمی شود، حجامت دارای خواص فوق الذکر می باشد ولی خون دادن تنها یک عمل انسانی و ایثارگرانه است. در حجامت خون کثیف از بدن خارج می گردد ولی در خون دادن خون تمیز و مورد نیاز بدن را اهدا می کنیم.
جنبه علمی حجامت
تلاش علمی برای توجیه حجامت در جهان شروع شده است و تالیفاتی نیز در این زمینه منتشر گردیده است، برخی ازمتخصصین آمریكایی تحقیقاتی در زمینه حجامت منتشر ساخته اند، یكی از كلینیك های مجهز پژوهشی پیرامون حجامت درآمریكا تاسیس گردیده و در حال بررسی علمی روی حجامت می باشد در برخی از كشورهای آسیایی نیز اثر حجامت بر روی بیماری های خاص مورد مطالعه قرار گرفته و گزارش آن منتشر گردیده است .
در دانشگاه شهید بهشتی هم درسالهای 71-72 چند طرح پژوهشی پیرامون حجامت اجرا گردیده است از آن جمله «مقایسه خون ورید و خون حجامت ازنظر فاكتورهای بیوشیمیایی»، «مقایسه مواضع حجامت با مسیر مریدیان های طب سوزنی، بررسی تاثیر حجامت بربیماری های عصبی سردردهای میگرنی به صورت پایان نامه دكتری می باشد.
اطلاعات پیرامون حجامت درجامعه پزشكی محدوداست .به طوركلی دردانشكده های پزشكی ایران موضوع حجامت تدریس نمی شود. فقط در بعضی از دانشگاه های آمریكا، انگلیس، آلمان و چین موضوع حجامت به شكل كلاسیك تدریس می شود.طبیعی است كه وقتی پزشكان ما ازویژگی های درمانی حجامت بی اطلاع هستند همه اقدام به این عمل نمی كنند.
امروزه خیلی از پزشکان انجام حجامت را بعد از عمل های جراحی و جراحت ها توصیه می کنند. حجامت به دلیل داشتن تاثیرات زیر، برای بهبودی فرد بعد از جراحت ها و جراحی ها توصیه می شود، گردش خون را افزایش می دهد. اکسیژن رسانی به بافت ها را تقویت می کند. مواد زائد و سمی خون را از بدن دفع می کند. باعث ساخت عروق خونی جدید می شود، باعث افزایش خاصیت ارتجاعی و انبساط رباط ها و سایر بافت های پیوندی می شود.
منبع: تسنیم وایسنا
تحقیقات بنیادی – موسسه تحقیقات حجامت ایران- موسسه تحقیقات طب اسلامی
